اهمیت سیر آفاق و انفس در متون عرفانی منثور تا قرن نهم

چکیده تصوف سفر پیوسته انسان است. سفر انسان از درون به بیرون واز بیرون به درون. سالک همواره در جستجوی خداست واین طلب و درد بر حیرت و سر گشتگی اش می افزاید.گاه آفاق و اقطار عالم را سرخوشانه می پیماید و گاه سردر زانو فرو می گیرد و عزلت می گزیند. اما در هر دو حال در درونش غوغایی بر پاست واز آنجا که فاصله میان ظاهر و باطن هیچ است سالک می تواند دو سفر را تو در تو د اشته باشد. در قرآن کریم آفاق و انفس به عنوان محل ظهور و تجلی نشانه های پروردگار معرفی شده است و مشایخ و بزرگان صوفیه از دو نوع سیر در انسان یاد می کنند یکی سیر در آفاق و پهنه گیتی است که با قدم پیموده می شود و سیر در شهرها و بیابانها ودریاها و جنگلهاست و دیگر سیر در انفس ودر درون که با قلب انجام می گیرد و در ظاهر گامی پیموده نمیشود ولی سالک مراتب روحانی را طی می کند و از حالی به حالی و از مقامی به مقامی منتقل می شود واز توبه و انابت شروع می کند و تا فنا و اتصال و شهود حق تعالی بالا می رود.از سیر آفاقی به سفر زمینی و سفر گل و سیاحت و ... تعبیر می شود واز سیر انفسی به سیر باطنی و سفر دل و سفر آسمان و ... تعبیر می شود که هر دوی این سیر و سفر اغراض و آداب و نتایجی در پی دارد و در این رساله سعی شده است که نظرات مشایخ صوفیه در مورد اهمیت این دو سفر در تعالی روحی انسان کشف وعرضه شود. واژگان کلیدی : تصوف . سیر . آفاق . انفس . متون عرفانی منثور . مقام